หายใจไม่ออกตอนนอน แค่ปัญหากวนใจหรือสัญญาณเตือนโรคภัย? รู้วิธีรับมือก่อนเสี่ยงปัญหาสุขภาพ!

1 เดือนที่ผ่านมา
โดย เจ้าของร้าน

เคยสะดุ้งตื่นกลางดึกเพราะรู้สึกเหมือนขาดอากาศไหม? หรือบางครั้งนอนหลับไปแล้วแต่กลับรู้สึกอึดอัด หายใจไม่เต็มปอด จนต้องพลิกตัวไปมาเพื่อหาท่าที่ช่วยให้หายใจสะดวกขึ้น? อาการหายใจไม่ออกตอนนอน อาจดูเหมือนไม่ใช่เรื่องใหญ่ แต่รู้หรือไม่ว่ามันอาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพที่ซ่อนอยู่! 

บางคนอาจคิดว่าเป็นแค่ผลจากความเครียดหรืออากาศไม่ถ่ายเท แต่ในบางกรณี อาการนี้อาจเกี่ยวข้องกับ “ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (Sleep Apnea)” ที่อาจส่งผลกระทบต่อหัวใจ สมอง และสุขภาพโดยรวมของคุณ มาเจาะทำความรู้จักกับภาวะนี้ สาเหตุ อาการ และวิธีจัดการกับปัญหานี้ เพื่อให้คุณได้นอนหลับสนิทและตื่นมาพร้อมความสดชื่นกันเถอะ!

ทำความรู้จัก…หายใจไม่ออกตอนนอน คืออะไร?

หายใจไม่ออกตอนนอน คืออาการที่ผู้ป่วยรู้สึกอึดอัดหรือหายใจลำบากระหว่างการนอนหลับ อาจสะดุ้งตื่นกลางดึกเพราะรู้สึกขาดอากาศ หรือมีความรู้สึกว่าหายใจไม่เต็มปอด อาการนี้อาจเกิดขึ้นชั่วคราว หรือเป็นภาวะเรื้อรังที่ส่งผลต่อคุณภาพการนอนในระยะยาว

ภาวะนี้อาจเกิดจาก การอุดกั้นของทางเดินหายใจ หรือ การทำงานผิดปกติของสมองที่ควบคุมการหายใจ ซึ่งเป็นลักษณะของ ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (apnea) อาการหายใจไม่ออกตอนนอนที่เกิดซ้ำ ๆ อาจส่งผลต่อสุขภาพโดยรวม เช่น เพิ่มความเสี่ยงต่อ ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ หลอดเลือดสมอง และภาวะง่วงนอนระหว่างวัน

กลไกที่ทำให้เกิดภาวะหายใจไม่ออกตอนนอน

  • การอุดกั้นของทางเดินหายใจ
      • ขณะนอนหลับ กล้ามเนื้อลำคอ เพดานอ่อน และลิ้น อาจหย่อนตัวลง ทำให้ทางเดินหายใจตีบแคบ
      • หากมีการอุดกั้นมาก อาจทำให้เกิดภาวะหยุดหายใจชั่วขณะ ทำให้ระดับออกซิเจนในเลือดลดลง
      • ร่างกายจะตอบสนองโดยส่งสัญญาณให้สมองปลุกขึ้นมาเพื่อเปิดทางเดินหายใจ ส่งผลให้เกิดการสะดุ้งตื่นหรือหลับไม่สนิท
  • ความผิดปกติของศูนย์ควบคุมการหายใจในสมอง

      • สมองมีหน้าที่ควบคุมอัตราการหายใจโดยอิงจากระดับออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือด หากศูนย์ควบคุมนี้ทำงานผิดปกติ อาจทำให้ร่างกายไม่สามารถกระตุ้นการหายใจได้ตามปกติ ส่งผลให้เกิดช่วงที่หยุดหายใจสั้น ๆ โดยไม่มีการอุดกั้นของลำคอ


หายใจไม่ออกตอนนอน มีอาการอย่างไร?

อาการหายใจไม่ออกตอนนอน อาจเกิดขึ้นแบบไม่ทันรู้ตัว จนกระทั่งตื่นขึ้นมาด้วยความรู้สึกอึดอัด หรือมีอาการอ่อนเพลียเมื่อตื่นนอน อาการนี้สามารถส่งผลต่อคุณภาพการนอนหลับและรบกวนกิจวัตรประจำวัน โดยเฉพาะหากเกิดซ้ำ ๆ เป็นเวลานาน หลายคนอาจสังเกตได้จากอาการทางร่างกาย เช่น การสะดุ้งตื่นกลางดึก หรือจากคำบอกเล่าของคนใกล้ชิดที่สังเกตว่ามีการหยุดหายใจเป็นช่วง ๆ ขณะนอนหลับ โดยมีอาการที่พบได้บ่อย เช่น

  • สะดุ้งตื่นกลางดึก เพราะรู้สึกขาดอากาศหรือหายใจติดขัด
  • นอนกรนเสียงดัง โดยเฉพาะเมื่อมีช่วงที่หยุดหายใจและกลับมาหายใจเฮือก
  • รู้สึกหายใจไม่อิ่ม คล้ายกับว่าอากาศเข้าไม่เต็มปอด
  • ตื่นมาแล้วปากแห้งหรือเจ็บคอ เนื่องจากต้องอ้าปากหายใจขณะหลับ
  • ปวดศีรษะหลังตื่นนอน อาจเกิดจากการขาดออกซิเจนขณะนอนหลับ
  • ง่วงนอนมากผิดปกติระหว่างวัน แม้ว่าจะนอนนานพอแล้ว
  • สมาธิลดลง หรือมีปัญหาด้านความจำ เพราะสมองได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ
  • อารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย หรือมีภาวะซึมเศร้า จากคุณภาพการนอนที่แย่ลง

หากคุณมีอาการเหล่านี้เป็นประจำ โดยเฉพาะการสะดุ้งตื่นกลางดึกหรือการหยุดหายใจขณะหลับ ควรเข้ารับการตรวจประเมินจากแพทย์เพื่อวินิจฉัยและหาทางแก้ไขที่เหมาะสม

โรคอื่นที่มีอาการคล้ายอาการหายใจไม่ออกตอนนอน

อาการหายใจไม่ออกตอนนอน อาจเกิดจากหลายภาวะทางการแพทย์ที่มีอาการใกล้เคียงกัน ซึ่งอาจทำให้สับสนว่าปัญหานี้เกิดจากภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (apnea) หรือจากโรคอื่น ๆ ที่ส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจและระบบไหลเวียนโลหิต โดยโรคที่มีอาการคล้าย ๆ กัน เช่น

โรคหอบหืด (Asthma) – หายใจติดขัด ไอ หายใจมีเสียงหวีด อาการรุนแรงขึ้นตอนกลางคืน

โรคกรดไหลย้อน (GERD) – แสบร้อนกลางอก ไอเรื้อรัง หายใจลำบากเมื่อนอนราบ

โรคหัวใจล้มเหลว (Heart Failure) – หายใจไม่ออกเมื่อนอนราบ เหนื่อยง่าย ขาบวม

โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD) – หายใจลำบาก ไอเรื้อรัง มีเสมหะ โดยเฉพาะตอนกลางคืน

ภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากระบบประสาท (Central Sleep Apnea) – หยุดหายใจเป็นช่วง ๆ โดยไม่มีการอุดกั้นทางเดินหายใจ

ภาวะเครียดหรือแพนิค (Anxiety/Panic Disorder) – หายใจไม่อิ่ม ใจสั่น หายใจเร็ว มักเกิดจากความเครียด



ปัจจัยของหายใจไม่ออกตอนนอน เกิดจากอะไร มีสาเหตุจากอะไรบ้าง?

อาการหายใจไม่ออกตอนนอนอาจเกิดจากปัจจัยหลายอย่างที่ส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจและการควบคุมการหายใจระหว่างการนอน ปัจจัยเหล่านี้สามารถแบ่งออกเป็นปัจจัยทางกายภาพ พฤติกรรม และสุขภาพ

ปัจจัยทางกายภาพ

  • โครงสร้างทางเดินหายใจผิดปกติ เช่น ผนังกั้นจมูกคด ทอนซิลโต หรือเพดานอ่อนหย่อน
  • กล้ามเนื้อลำคอหย่อนตัวขณะหลับ ทำให้ทางเดินหายใจตีบลง
  • น้ำหนักเกินหรือโรคอ้วน ไขมันสะสมรอบลำคอทำให้กดทับทางเดินหายใจ
  • ทางเดินหายใจอุดกั้นจากภูมิแพ้หรือคัดจมูก เช่น ไซนัสอักเสบหรือโพรงจมูกอักเสบ

ปัจจัยพฤติกรรม

  • นอนหงาย ทำให้ลิ้นและเนื้อเยื่อรอบลำคออุดกั้นทางเดินหายใจ
  • ดื่มแอลกอฮอล์หรือใช้ยากล่อมประสาทก่อนนอน ทำให้กล้ามเนื้อลำคอหย่อนมากขึ้น
  • สูบบุหรี่ กระตุ้นให้เกิดการอักเสบในทางเดินหายใจ
  • การนอนในห้องที่อากาศแห้งหรือเย็นเกินไป ทำให้จมูกแห้งและอุดกั้นได้ง่าย

 ปัจจัยด้านสุขภาพ

  • ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (Sleep Apnea) – ทางเดินหายใจอุดกั้นจากกล้ามเนื้อลำคอหย่อนตัว หรือสมองไม่ส่งสัญญาณให้หายใจ
  • คัดจมูกเวลานอน (Nasal Congestion) – ภูมิแพ้ ไซนัสอักเสบ หรือโพรงจมูกบวม ทำให้หายใจลำบาก
  • โรคกรดไหลย้อน (GERD) – กรดไหลย้อนขึ้นมาระคายเคืองทางเดินหายใจ ทำให้หายใจติดขัดตอนนอน
  • โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD) หรือโรคหอบหืด – ทำให้หายใจลำบากและอาการแย่ลงตอนกลางคืน
  • โรคหัวใจล้มเหลว – ของเหลวสะสมในปอด ทำให้หายใจติดขัดเมื่อนอนราบ
  • ความเครียดและแพนิค (Anxiety & Panic Attack) – ทำให้รู้สึกหายใจไม่อิ่ม หายใจเร็ว หรือแน่นหน้าอกตอนนอน

หายใจไม่ออกตอนนอน และภาวะหยุดหายใจขณะหลับ ต่างกันยังไง?

แม้ว่าหายใจไม่ออกตอนนอน และภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (Sleep Apnea) จะเป็นปัญหาการหายใจขณะหลับที่มีอาการคล้ายกัน แต่ทั้งสองภาวะนี้มีความแตกต่างกันในสาเหตุและผลกระทบต่อร่างกาย

หายใจไม่ออกตอนนอน

  • เป็นอาการที่รู้สึกหายใจลำบาก อึดอัด หรือหายใจไม่เต็มปอด ขณะหลับ
  • อาจเกิดจากคัดจมูกเวลานอน จมูกตันเวลานอน ภูมิแพ้ ไซนัสอักเสบ หรือโรคทางเดินหายใจ
  • ไม่จำเป็นต้องมีช่วงหยุดหายใจ แต่ส่งผลให้นอนหลับไม่สนิท และสะดุ้งตื่นกลางดึก
  • อาการนี้สามารถเกิดขึ้นชั่วคราว หรือเป็นเรื้อรังได้หากมีปัจจัยกระตุ้น เช่น ภูมิแพ้หรือโรคปอด

ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (Sleep Apnea)

  • เป็นภาวะที่มีช่วงหยุดหายใจเป็นพัก ๆ ขณะนอนหลับ ซึ่งเกิดจากการอุดกั้นของทางเดินหายใจหรือการควบคุมการหายใจผิดปกติ
  • แบ่งเป็น 2 ประเภทหลัก:
    • Obstructive Sleep Apnea (OSA) – เกิดจากกล้ามเนื้อลำคอหย่อนตัว ปิดกั้นทางเดินหายใจ
    • Central Sleep Apnea (CSA) – สมองไม่สามารถควบคุมการหายใจได้ตามปกติ
  • อาการเด่นคือ นอนกรนเสียงดัง หยุดหายใจเป็นช่วง ๆ และตื่นขึ้นมาหอบหรือสำลักอากาศ
  • ทำให้ระดับออกซิเจนในเลือดลดลง ส่งผลต่อหัวใจและความดันโลหิต

ความสัมพันธ์ระหว่างอาการหายใจไม่ออกตอนนอนกับภาวะหยุดหายใจขณะหลับ

อาการหายใจไม่ออกตอนนอนมักเกิดขึ้นร่วมกับภาวะหยุดหายใจขณะหลับ โดยเฉพาะในกรณีที่มีการอุดกั้นของทางเดินหายใจ หรือร่างกายพยายามกระตุ้นให้หายใจหลังจากขาดอากาศชั่วขณะ ผู้ที่มีภาวะ Sleep Apnea อาจตื่นขึ้นมาด้วยความรู้สึกหายใจติดขัดหรืออึดอัด เนื่องจากร่างกายพยายามเปิดทางเดินหายใจหลังจากช่วงหยุดหายใจ

นอกจากนี้ อาการคัดจมูกหรือจมูกตันเวลานอน สามารถเพิ่มความรุนแรงของภาวะ Sleep Apnea ได้ เพราะทำให้การไหลเวียนของอากาศลดลง และร่างกายต้องออกแรงมากขึ้นในการหายใจ

อันตรายจากหายใจไม่ออกตอนนอน

อาการหายใจไม่ออกตอนนอน อาจดูเหมือนไม่ใช่ปัญหาร้ายแรงในช่วงแรก แต่หากเกิดขึ้นบ่อยหรือเป็นเรื้อรัง อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพทั้งระยะสั้นและระยะยาว โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากเกี่ยวข้องกับ ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (Sleep Apnea) ซึ่งอาจทำให้ระดับออกซิเจนในเลือดลดลง และเพิ่มความเสี่ยงของโรคต่าง ๆ

อันตรายในระยะสั้น

  • นอนหลับไม่สนิท – ทำให้ร่างกายพักผ่อนได้ไม่เต็มที่ ส่งผลให้เหนื่อยล้าและง่วงนอนระหว่างวัน
  • สะดุ้งตื่นกลางดึก – หากเกิดจากภาวะหยุดหายใจขณะหลับ อาจทำให้ตื่นขึ้นมาหายใจเฮือกหรือรู้สึกอึดอัด
  • ปวดศีรษะหลังตื่นนอน – เนื่องจากออกซิเจนในเลือดลดลงในขณะหลับ
  • อารมณ์แปรปรวน – อาจทำให้หงุดหงิดง่าย เครียด หรือมีภาวะซึมเศร้า

อันตรายในระยะยาว

  • เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด – ระดับออกซิเจนที่ลดลงซ้ำ ๆ ส่งผลต่อการทำงานของหัวใจ อาจนำไปสู่โรคความดันโลหิตสูง หัวใจเต้นผิดจังหวะ และภาวะหัวใจวาย
  • เสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) – การขาดออกซิเจนเป็นระยะอาจเพิ่มความเสี่ยงของโรคหลอดเลือดสมอง
  • ความดันโลหิตสูง (Hypertension) – เกิดจากภาวะหยุดหายใจที่กระตุ้นระบบประสาทซิมพาเทติกให้ทำงานมากขึ้น
  • เสี่ยงต่ออุบัติเหตุจากอาการง่วงนอน – เช่น การหลับในขณะขับรถ หรือทำงานหนักโดยไม่มีสมาธิ
  • เพิ่มความเสี่ยงของโรคเบาหวาน – การนอนหลับที่ถูกรบกวนอาจส่งผลต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
  • ความผิดปกติของระบบเผาผลาญ – ทำให้ร่างกายเผาผลาญพลังงานได้ไม่ดี เพิ่มโอกาสเกิดโรคอ้วน

หากมีอาการหายใจไม่ออกตอนนอนเป็นประจำ ควรรีบพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรักษา ก่อนที่อาการจะส่งผลกระทบต่อสุขภาพในระยะยาว

รักษาหายใจไม่ออกตอนนอน สามารถรักษาได้ด้วยวิธีไหน

อาการหายใจไม่ออกตอนนอน สามารถรักษาได้หลายวิธี ขึ้นอยู่กับสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการ ไม่ว่าจะเป็นการอุดกั้นของทางเดินหายใจ ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (Sleep Apnea) หรือปัญหาสุขภาพอื่น ๆ การรักษาสามารถแบ่งออกเป็น การปรับพฤติกรรม การใช้เครื่องมือช่วยหายใจ และการรักษาทางการแพทย์

1. ปรับพฤติกรรมการนอนและการใช้ชีวิต

  • นอนตะแคง – ลดโอกาสที่ลิ้นและเพดานอ่อนจะปิดกั้นทางเดินหายใจ
  • ยกหัวเตียงสูงขึ้นเล็กน้อย – ช่วยให้หายใจสะดวกขึ้น ลดปัญหากรดไหลย้อนที่อาจกระตุ้นอาการ
  • จัดห้องนอนให้เหมาะสม – ช่วยให้นอนหลับง่ายขึ้น
  • ลดน้ำหนัก – หากมีน้ำหนักเกิน ไขมันรอบลำคออาจกดทับทางเดินหายใจ
  • หลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์และยากล่อมประสาทก่อนนอน – ลดการหย่อนตัวของกล้ามเนื้อลำคอ
  • ออกกำลังกายเป็นประจำ – ช่วยเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อทางเดินหายใจ
  • หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ – เช่น ฝุ่น ไรฝุ่น ขนสัตว์ ที่อาจทำให้ คัดจมูกเวลานอน

2. วิธีบรรเทาอาการเบื้องต้น

  • ล้างจมูกด้วยน้ำเกลือ – ลดการอุดกั้นของโพรงจมูก
  • ใช้เครื่องทำความชื้นในห้อง – ป้องกันอากาศแห้งที่ทำให้จมูกตันเวลานอน
  • ใช้แผ่นแปะขยายช่องจมูก (Nasal Strips) – ช่วยเปิดทางเดินหายใจในบางกรณี

3. ใช้เครื่องมือช่วยหายใจ

  • เครื่อง CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) – ส่งแรงดันอากาศเข้าสู่ทางเดินหายใจเพื่อป้องกันการอุดกั้น ใช้รักษาภาวะ Sleep Apnea
  • เครื่อง BiPAP (Bilevel Positive Airway Pressure) – ปรับแรงดันอากาศตามจังหวะการหายใจ เหมาะสำหรับผู้ที่มีปัญหาทางระบบประสาท
  • อุปกรณ์ครอบฟัน (Oral Appliance) – ช่วยปรับตำแหน่งขากรรไกรและลิ้นเพื่อลดการอุดกั้น

4. การรักษาทางการแพทย์

  • ยารักษาภูมิแพ้หรือยาลดอักเสบ – กรณีมีคัดจมูกเวลานอน จากภูมิแพ้หรือไซนัสอักเสบ
  • ผ่าตัดแก้ไขโครงสร้างทางเดินหายใจ – เช่น การตัดต่อมทอนซิล การปรับแต่งผนังกั้นจมูก หรือการผ่าตัดลดขนาดลิ้นไก่และเพดานอ่อน
  • รักษาโรคต้นเหตุ – เช่น กรดไหลย้อน โรคหัวใจ หรือโรคปอดที่ทำให้เกิดอาการ
























พูดคุย-สอบถาม